Kostrzyn nad Odrą - miasto u ujścia Warty do Odry

We wczesnym średniowieczu Kostrzyn należał do Wielkopolski. W 1232 książę wielkopolski Władysław Odonic nadał ziemię kostrzyńską templariuszom. W 1249 zostaje stolicą kasztelanii kostrzyńskiej. Kostrzyn 1261 określany jest mianem miasteczka, w tym też roku miasto przechodzi w ręce Brandenburczyków. Około 1300 przejęcie przez miasto prawa magdeburskiego. W latach 1535–1571 ze względu na dogodne położenie obronne, margrabia Jan Hohenzollern przenosi swoją rezydencję do Kostrzyna, i rozpoczyna przebudowę zamku i budowę potężnej twierdzy. 1536 miasto staje się stolicą Nowej Marchii. W 1631 Szwedzi rozbudowują twierdzę o nowe szańce i raweliny.

Od 1646 przez miasto przebiega ważna linia pocztowa z Berlina do Prus Książęcych. W l. 1730–1732 w więzieniu przebywał późniejszy następca tronu Prus Fryderyk II. W roku 1768 tanią siłą roboczą byli konfederaci barscy. Częste i dotkliwe powodzie nawiedzające miasto, spowodowały że w 1785 rozpoczęto prace regulacyjne biegu Warty i Odry. Następuje budowa kanału Fryderyka Wilhelma, odtąd Warta uchodzi do Odry na północ od twierdzy. W latach 1806–1814 miasto znajdowało się pod okupacją francuską. 2 listopada 1806–26 stycznia 1807 komendantem Kostrzyna był gen. Ménard.

12 maja 1808–11 kwietnia 1809 komendantem twierdzy i placu był płk Józef Seydlitz[5]. Od 24 czerwca do 17 lipca 1808 roku więziony był wraz z 27 współbraćmi redemptorystami – benonitami św. Klemens Maria Hofbauer[6]. Przebywali w dobrych warunkach. Zakwaterowano ich w budynku koszarowym. Każdemu z zakonników przydzielono własny pokój. Zezwolono na codzienne odprawianie mszy św. (ołtarz znajdował się w oddzielnej, dużej sali). Na ich tradycyjnie niezwykle uroczyście i okazale sprawowaną liturgię przychodziło wielu mieszkańców twierdzy, także protestantów.

Z końcem sierpnia do połowy września 1808 kwaterują w drodze do Hiszpanii 1. i 2. bataliony armii Księstwa Warszawskiego: 4. płku piech., 7. płku piech. wraz z komp. artylerii i 9. płku piech. wraz z komp. saperów. 21 lutego do 29 lipca 1809 stacjonują niektóre szwadrony 4. płku strzelców konnych (sztab pułku w Szczecinie, pozostałe szwadrony w Głogowie). 30 marca 1810 do 17 maja 1811 skoszarowany 5 pułk piech. mjra Stefana Oskierko. 10 sierpnia 1810 do 20 marca 1814 komendantem twierdzy był gen. Fornier d'Albe.

Po przeniesieniu siedziby władz nowomarchijskich do Frankfurtu w 1815 Kostrzyn wchodzi w rejencję frankfurcką. W 1816 zostaje utworzony powiat kostrzyński w skład, którego weszły Dębno i Boleszkowice. Miasto rozwija się dynamicznie a w szczególności Krótkie Przedmieście. Powstają pierwsze fabryki, linie kolejowe oraz następuje ożywienie w zakresie żeglugi. Aby ułatwić komunikację między oddalonymi częściami miasta w 1903 uruchomiono linie tramwaju konnego, a w 1925 zastąpiono tramwajem elektrycznym. W roku 1939 liczyło 24 tys. mieszkańców (nie licząc wojska i ich rodzin).

Od września 1939 do stycznia 1945 roku w obecnej dzielnicy Drzewice funkcjonował niemiecki obóz jeniecki Stalag III C.
31 stycznia 1945 roku do miasta, stanowiącego strategiczną "bramę do Berlina", dotarły wojska radzieckie. Do 19 lutego ewakuowano na zachód całą ludność Kostrzyna, miasto zaś zamieniono w twierdzę. Ciężkie walki o jej zdobycie, połączone ze zmasowanym radzieckim ostrzałem artyleryjskim trwały aż do 30 marca, kiedy to poddały się Stare Miasto i cytadela. Kostrzyn uległ niemal całkowitej zagładzie – zniszczono 95% miasta, 8278 domów.

źródło: wikipedia.org

Zobacz również:
Strona internetowa miasta Kostrzyn nad Odrą